Tại sao một số mối quan hệ tan vỡ và những mối quan hệ khác kéo dài suốt đời?

Lý do là vì mối quan hệ đi qua 5 giai đoạn có thể thấy trước được, mỗi giai đoạn được gầy dựng trên giai đoạn trước đó.

Khi hiểu biết 5 giai đoạn của mối quan hệ, bạn có thể được chuẩn bị tốt hơn để đi qua từng giai đoạn thành công và không bị “kẹt” trong giai đoạn nào.

Đây là 5 giai đoạn của mối quan hệ (như được xác định bởi tiến sĩ Susan Campbell trong một nghiên cứu trên hàng trăm cặp vợ chồng):

1. Giai đoạn lãng mạn
2. Giai đoạn Tranh chấp quyền lực
3. Giai đoạn ổn định
4. Giai đoạn dấn thân
5. Giai đoạn cùng nhau tạo dựng hoặc giai đoạn hạnh phúc

Tôi sẽ dành nhiều thời gian hơn cho 2 giai đoạn đầu vì đây là những giai đoạn của mối quan hệ mà hầu hết các cặp đôi chưa hề vượt qua.

1. Giai đoạn lãng mạn (giai đoạn nghiện thuốc phiện)

Thiên nhiên đã thiết kế giai đoạn lãng mạn để chúng ta phải lòng nhau (fall in love).

Trong thực tế, thiên nhiên thúc đẩy chúng ta yêu, nhưng không phải với bất cứ ai… Sự thiên vị của thiên nhiên là về sự tồn tại của các loài vật. Thích ứng và phát triển là cách thiên nhiên đảm bảo sự sống còn.

Đây là lý do bạn đã phải lòng nhau (fell in love)…

Vậy thiên nhiên làm cách nào để đảm bảo rằng chúng ta thích nghi và phát triển?

Thiên nhiên muốn chắc rằng chúng ta yêu người không tương thích với chúng ta nhất trong toàn bộ vũ trụ…

Đó là người ít có khả năng để đáp ứng với những nhu cầu của chúng ta và có khả năng nhất để làm cơn ác mộng kinh khủng nhất của chúng ta trở thành sự thật.

Tuy vậy, họ là người HOÀN HẢO để chúng ta để ý đến mọi điểm yếu của mình và buộc chúng ta phải đi ra khỏi vùng tiện nghi của mình để THÍCH NGHI và PHÁT TRIỂN.

Nhưng dĩ nhiên, khi chúng ta yêu (fall in love), chúng ta không thấy khuyết điểm của người bạn mình. Nếu chúng ta nhận ra chúng, chúng ta sẽ mau quay đi và chạy cho xa…

Đó chính là lý do thiên nhiên phải làm chúng ta nghiện!

Giai đoạn lãng mạn đã kết thúc và giai đoạn Tranh chấp quyền lực bắt đầu.

2. Giai đoạn Tranh chấp quyền lực (tàn tích của tình yêu)

Tỷ lệ ly dị cao nhất của các cặp cưới lần đầu tiên xảy ra ở đây—khoảng 3 đến 4 năm.

Đây là thời gian thật đau đớn cho hầu hết các cặp vợ chồng khi ảo giác “tình yêu lãng mạn sẽ luôn mãi tồn tại’ biến mất đi và được thay thế bởi cảm giác thất vọng và tức giận.

Thay vì thấy điểm tương đồng của người ấy (như trong giai đoạn lãng mạn), bạn bắt đầu tập trung vào sự khác biệt của hai người và những khiếm khuyết của người kia.

Vì vậy, bạn ra tay để cố gắng thay đổi người vợ/chồng của bạn thành người bạn nghĩ họ đã là, hoặc trừng phạt họ vì họ không được như vậy, hoặc cả hai.

Thường thì người kia sẽ tách ra và rút lui, vì cần không gian…Người này sẽ bám vào, đuổi theo người kia và cảm thấy vị bỏ rơi về phần cảm xúc.

Nếu bạn có thể thấy bất cứ sự gì liên quan đến mối quan hệ của bạn, thì rất có thể mối quan hệ của bạn bị kẹt trong giai đoạn Tranh chấp quyền lực.

Mục tiêu của giai đoạn này là để thiết lập quyền tự trị của bạn trong mối quan hệ mà không tiêu huỷ nối kết tình yêu giữa hai bạn.

Giai đoạn có thể kéo dài vài tháng cho đến vài năm dai dẳng, tuỳ thuộc vào sự hỗ trợ và hướng dẫn bạn có và sự sẵn lòng của bạn để phát triển.

Có hai cách mà hầu hết các cặp đôi đối phó với Giai đoạn Tranh chấp quyền lực.

Họ chia tay: họ tìm lối thoát gần nhất là chia tay. Rất thường, những người này gặp gỡ hết người này đến người khác, không bao giờ hoàn toàn dấn thân, luôn đi tìm tình yêu, nhưng thay vì đó lại gặp thất vọng.

Họ sống sót qua giai đoạn: họ tiếp tục trên con đường hành trình với nhau, cố gắng sống qua những nỗi đau và thất vọng của mối quan hệ đang bị kẹt ở quá khứ và không phát triển được nữa. Những người chọn lối này thường nghĩ rằng mối quan hệ tốt lành đòi hỏi hy sinh và thoả hiệp (theo nghĩa chấp nhận tiêu chuẩn thấp hơn). Mối quan hệ của họ cuối cùng nhạt nhẽo, bằng phẳng về mặt cảm xúc, đời sống tình dục cũng vậy.

Vượt qua giai đoạn Tranh chấp quyền lực
Sự lựa chọn khác là bạn vượt qua Tranh Chấp Quyền Lực, hoặc với sự hướng dẫn của người chuyên môn hoặc bạn tự tìm lối cho mình.

Bạn hoàn thành giai đoạn Tranh chấp quyền lực khi bạn:

• Chấp nhận và tôn trọng, biết ơn sự khác biệt của nhau.
• Học để chia sẻ quyền lực và nhận ra rằng việc dùng sức mạnh bắt buộc người khác sẽ không bao giờ đưa đến cho bạn điều bạn muốn trong tình yêu.
• Nhận ra bạn là ai và những gì bạn có (như là một cặp đôi).
• Bỏ đi những ảo tưởng về sự hoà hợp mà không cần chiến đấu.
• Chấp nhận và phó thác cho cuộc sống cách nó đang diễn ra.

Những điều này xem đơn giản, nhưng thực sự đi qua được giai đoạn tranh chấp quyền lực không là một việc dễ dàng cho hầu hết các cặp vợ chồng.

Rất dễ để một người bỏ cuộc giữa đường và kết thúc mối quan hệ vì nó đòi hỏi quá nhiều những việc khó khăn.

Trong thực tế, khi một người cắt đứt mối quan hệ giữa chừng trong giai đoạn tranh chấp quyền lực, họ thường không muốn phải đối mặt với những khía cạnh của chính họ mà họ cảm thấy quá nhát đảm để đối mặt.

3. Giai đoạn ổn định

Một khi bạn đã học tranh chấp quyền lực theo cách mà cả hai người đều toại nguyện, bạn chuyển sang Giai đoạn ổn định.

Sự ly kỳ của việc yêu đương trở về với bạn và nếu bạn đã hoàn thành giai đoạn Tranh chấp quyền lực, tình yêu trở về trong một hình thức sâu đậm và trưởng thành hơn giai đoạn Lãng mạn.

Trong giai đoạn này, điều cuối cùng trở nên rất rõ ràng là bạn sẽ không bao giờ thành công trong việc thay đổi người bạn của mình và bạn từ bỏ ước muốn làm điều đó.

Bạn OK với việc người bạn của bạn thì khác với bạn. Cả hai bạn có ranh giới rõ ràng và bạn cần học để tôn trọng nhau. Nếu không, bạn quay trở về giai đoạn Tranh chấp quyền lực.

4. Giai đoạn dấn thân

Trong giai đoạn dấn thân – cam kết, bạn hoàn toàn từ bỏ thực tế rằng bạn và người bạn đời là con người nên đương nhiên hệ quả là mối quan hệ của bạn có những thiếu sót.

Bạn phải học để yêu nhau, phải thích nhau và chọn nhau với ý thức.

Bạn có thể thành thực nói với người bạn của mình, “Tôi không cần anh/em. Tôi chọn anh/em khi biết mọi sự về anh/em, tốt cũng như xấu.”

Bạn bắt cầu cảm nghiệm sự cân bằng tốt đẹp của tình yêu, thuộc về nhau, vui đùa, quyền lực và tự do.

Cạm bẫy trong giai đoạn này là nghĩ rằng mọi việc đã xong xuôi. Dù điều này có thể có chút nào đúng về cá nhân, công việc của hai bạn như một cặp đôi trong thế giới vừa mới bắt đầu.

5. Giai đoạn cùng nhau tạo dựng hoặc giai đoạn hạnh phúc

Trong giai đoạn này, hai bạn trở thành những người đã chọn để trở thành một đội để đi vào thế giới. Bạn vượt qua giai đoạn mối quan hệ cá nhân và mối quan hệ của bạn trở nên một món quà cho xã hội.

Thường là cặp đôi trong giai đoạn này cùng làm việc trong một dự án—một thứ công việc sáng tạo với chủ đích nhằm đóng góp cách nào đó, chẳng hạn một kinh doanh, một việc từ thiện hoặc xây dựng gia đình.

Những giai đoạn này không là một quá trình thẳng từ giai đoạn này lên giai đoạn kia; chúng giống như con đường xoắn ốc, đường vòng đến nơi cao.

Bạn giữ lại những bài học bạn học được ở mỗi giai đoạn và nâng cao chúng hơn—bạn ở trong giai đoạn này hay giai đoạn kia, bất cứ thời điểm nào cũng có những điểm của giai đoạn kia được trộn lẫn vào.

Bạn sẽ tiếp tục trở về với giai đoạn Tranh chấp quyền lực cho tới khi bạn học để yêu sự khác biệt của nhau và có những xung đột theo cách mà sẽ làm sâu đậm sự thân mật và nối kết giữa bạn thay vì xói mòn nó.

Nếu bạn thắc mắc tại sao bạn và người bạn đường của bạn tiếp tục tranh cãi về cùng một thứ lần này qua lần khác, thì có lẽ là bạn đã chưa hoàn tất giai đoạn Tranh chấp quyền lực.

Chuyển ngữ từ The 5 Stages Of Relationship: Which Relationship Stage Is Yours At?