Sự tôn trọng vun đắp lòng tự tin

Nhưng tôi thích được chú ý

Tất cả chúng ta đều được Thiên Chúa tạo dựng tốt đẹp. Thiên Chúa nói với chúng ta điều này và nhắc cho chúng ta nhớ: “Vì mọi điều Thiên Chúa tạo thành đều tốt đẹp” (1Tim 4,4). “Trước mắt Ta, ngươi thật quý giá, vốn được Ta trân trọng và mến thương” (Is 43,4). Thế nhưng, nhiều người trong chúng ta không tin hoàn toàn những lời này. Điều chúng ta cảm nhận về bản thân thường mờ nhạt hơn so với sự thật là chúng ta có giá trị vô biên trước mặt Thiên Chúa. Trong những năm tháng tuổi mới lớn, chúng ta có thể cảm thấy mình không thích hợp, đặc biệt khi so sánh với những người bạn đồng trang lứa hay các hình ảnh trong giới giải trí. Đôi khi chúng ta tìm những giải pháp tạm bợ để nâng cao sự tự tin của mình lên. Tuy nhiên, những cách thu hút sự chú ý như dấn thân vào tình dục hay các mối quan hệ ngoài hôn nhân không thể làm cho chúng ta thật sự cảm thấy chính mình có giá trị hơn. Chúng ta cần được tôn trọng thật sự để vun đắp sự tự tin, chứ không phải chỉ chú ý đến những phần trên cơ thể hoặc một khía cạnh nào đó của con người chúng ta. Đức trong sạch huấn luyện chúng ta biết trao ban và nhận lãnh được sự tôn trọng toàn thể con người. Điều chúng ta cần nhất là lòng tôn trọng phát sinh từ đức trong sạch, chứ không phải là những lời tán thưởng hay những cuộc mây mưa đậm tình.

Sự tự tin

Sự tự tin là cách chúng ta nhìn con người của mình ở chính phần cốt lõi của con người chúng ta. Khi chúng ta còn nhỏ, sự tự tin của chúng ta được cha mẹ huấn luyện. Vào khoảng năm hay sáu tuổi, đa số chúng ta đi học và chung quanh có các bạn bè cùng trang lứa. Chúng ta bắt đầu nhìn vào bạn bè cùng tuổi, coi họ là những người đón nhận giá trị chúng ta thay vì cha mẹ. Rồi khi lớn lên, chúng ta có thể bị người ta hờ hững, bị phản bội, bị chế giễu, thậm chí bị ruồng bỏ. Thường những hành động ấy làm ta bị tổn thương sâu sắc khi do chính những người thân thiết nhất với chúng ta gây ra. Cuộc sống đem lại cho chúng ta nhiều thất vọng thay vì sự trọn vẹn. Chúng ta thường bị đem ra so sánh với người khác, và giá trị của chúng ta dường như được đem ra đong đo đối chiếu với thiên khiếu, tài năng, khả năng và thành tựu của người khác. Sẽ thật là kỳ diệu nếu ai trong chúng ta có sự tự tin cao.

Chỉ có Thiên Chúa là Đấng Tạo Hóa mới có thể nhìn thấy toàn bộ giá trị con người của chúng ta. Thiên Chúa khẳng định giá trị của chúng ta khi Ngài nghĩ rằng chúng ta quan trọng, tạo dựng ta thành người với những thiên khiếu sáng tạo và độc đáo. Nhưng Thiên Chúa còn đi xa hơn nữa, và Ngài đã gửi đến cho chúng ta Đấng cứu độ trần gian. Chúa Giêsu nhập thể vào thế gian này, và Người yêu thương từng người trong chúng ta nhiều đến nỗi đã chết cho chúng ta, cho dù chúng ta có thể làm Người bị thương tổn, hờ hững với Người hoặc phản bội Người như thế nào.

Tận thẳm sâu trong lòng mình, chúng ta đều có nhu cầu được yêu thương và được đón nhận. Thiên Chúa ban cho chúng ta nhu cầu này để chúng ta không ngừng tìm kiếm mối tương quan với Ngài. Chỉ có tình yêu của Thiên Chúa mới làm cho chúng ta trở nên đầy đủ phong phú vì tình yêu ấy vô điều kiện và có sức mạnh vượt xa lòng tin tưởng của con người. Nhưng thay vì lắng nghe Thiên Chúa để thấy được giá trị của mình, chúng ta lại thường đi tìm ở nơi khác. Nhiều người trong chúng ta đi tìm những mối quan hệ yêu đương, hy vọng rằng mình sẽ cảm thấy tốt đẹp hơn về chính mình nếu một người khác phái thích quan hệ với mình. Những mối quan hệ trong sạch có thể nâng cao sự tự tin của chúng ta, còn thái độ sống không trong sạch sẽ dẫn đến việc hủy hoại sự tự tin.

Sự tự tin phát sinh từ việc quan tâm về tình dục

Khi chúng ta được quan tâm về mặt tình dục (như khi được âu yếm thân xác hay khi một người lạ nhìn ngắm, tán thưởng cơ thể chúng ta), có lẽ thường chúng ta cảm thấy rất thỏa mãn về mình. Lúc đó, chúng ta có thể cảm thấy mình được yêu mến, được đón nhận và rất quyến rũ. Tuy nhiên, khi người khác chỉ chú ý đến các bộ phận trên cơ thể chúng ta hoặc quan tâm đến tình dục mà bỏ qua yếu tố cảm xúc, trí thức và tinh thần của chúng ta, thì sự quan tâm ấy rất hời hợt. Sự chú ý hời hợt như thế không bao giờ đáp ứng được những nhu cầu sâu thẳm là được yêu thương vì chính con người mình.

Bridget nói: “Tôi luôn cảm thấy mình chẳng bao giờ bằng chị bằng em. Ba tôi và anh tôi thường chú ý tán thưởng những cô gái mảnh mai, ngực lớn ngoài phố hay trên TV. Khi đi xem bóng đá, ba tôi luôn cầm chiếc ống nhòm để nhìn người “thủ lãnh” cổ động viên. Tôi thì chẳng giống như người lãnh đạo nhóm cổ động viên nào hết, vì thế tôi nghĩ mình cần phải thay đổi chính mình. Tôi nhận thấy mình cần mặc quần áo bó sát, nâng bộ ngực nhỏ của mình lên, tập thể thao và làm những gì cần thiết để giảm cân để tôi có thể thu hút sự chú ý của cánh đàn ông. Tôi không hài lòng với con người hiện tại của tôi”.

Việc người ta chú ý tình dục ở bên ngoài mối quan hệ không nói với chúng ta rằng chúng ta tốt do bởi chính con người mình. Trái lại, nó chỉ nói lên rằng chúng ta đáng chú ý bởi cái vẻ bề ngoài, bởi cách ăn mặc của mình hay bởi hành động của mình. Cũng thế, chúng ta được yêu mến không phải vì chính mình, mà vì điều chúng ta có thể làm. Đây không phải là tình yêu thật sự, và nó không thể làm thỏa mãn những khát vọng tận đáy lòng chúng ta và còn làm thiệt hại đến lòng tự trọng của chúng ta. Sự tự tin của Bridget dựa trên vẻ hấp dẫn về thể xác đối với đàn ông mà cô tin là cô không có. Không phải một mình cô ấy như vậy đâu. Nhiều thiếu nữ mới lớn nghĩ rằng cơ thể của họ là yếu tố quan trọng nhất quyết định giá trị của họ. Họ có thể dễ suy nghĩ thế này: “Tôi không quyến rũ và không hấp dẫn thì hẳn tôi không đáng giá gì”. Mặc dù việc chú ý đến cơ thể phụ nữ một cách không lành mạnh không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra những xáo trộn trong việc ăn uống, nhưng chắc chắn đó cũng là yếu tố góp phần không nhỏ. Xã hội càng đặt nặng giá trị trên các thuộc tính về thể xác và tình dục của phụ nữ thì xã hội càng phải đối mặt với vấn đề thiếu tự tin nơi các cô gái mà cơ thể không “hoàn hảo”. Trái lại, đức trong sạch đòi hỏi người ta phải tôn trọng và yêu mến thực sự đối với các hành vi tình dục và các bộ phận trên cơ thể chúng ta.

Anh bạn trai của Whitney chào cô khi anh ấy đến đón cô trong một buổi hẹn hò. Trước khi họ ra khỏi nhà, anh để ý thấy chiếc áo cô đang mặc rất chật và cắt ngắn. Anh hỏi cô có phiền nếu thay một chiếc áo khác không. Cô nổi giận và nói: “Anh dám dạy em cách ăn mặc nữa à?”. Anh trả lời: “Anh biết các chàng trai nghĩ gì, và anh không muốn em bị coi thường bất cứ cách nào, dù chỉ là trong trí các chàng trai”.

Sự tự tin do hoạt động tình dục

Trong tình dục, chúng ta đi đến một chỗ rất đặc biệt dành cho nhau. Người bạn tình của chúng ta nhìn thấy những điểm nơi chúng ta mà mọi người khác không thấy. Khi chúng ta được kết hợp với nhau về thể xác theo một cách rất nhạy cảm như thế, chúng ta đang được người ấy đón nhận trọn vẹn chính con người của mình, ốm, mập, vết đốm trên lưng và nhiều thứ khác nữa. Người bạn tình của chúng ta nhìn thấy toàn thể con người mình, biết chúng ta rõ ràng, và tiếp tục vuốt ve, hôn và ôm trọn chúng ta vào lòng. Khi chúng ta được đón nhận trọn vẹn trong hành vi tình dục, đặc biệt khi giao hợp, như một yếu tố trong mối quan hệ cảm mến ân cần và chín muồi về tình cảm cũng như lý trí, thì chúng ta sẽ càng thêm tự tin vì chúng ta cảm thấy mình được đón nhận và được yêu thương.

Trong hôn nhân, điều này có sức mạnh theo nghĩa tích cực. Ngoài hôn nhân, nó cũng có sức mạnh như thế, nhưng sự đón nhận trọn vẹn này lại trở thành tiêu cực. Trong những mối quan hệ không có tình dục, sự tan vỡ đã gây nhiều khó khăn lắm rồi. Nhưng nếu chúng ta bị bỏ rơi sau khi đã trao hiến hoàn toàn qua tình dục, nỗi đau sẽ như một viên đạn bắn vào lòng tự tin của chúng ta. Bị bỏ rơi do một người biết rõ tôi, nhưng chỉ là một phần của tôi thôi là một chuyện. Còn đàng này bị bỏ rơi bởi một người mà tôi đã cùng chia sẻ hành vi tinh tế sâu đậm đến như vậy thì lại là một chuyện khác. Nó gây tổn thương nhiều hơn bởi vì người bạn tình đang từ chối cả con người tôi vốn đã từng được người ấy đón nhận. Đây là lý do tại sao ly dị là nguyên nhân giết chết lòng tự tin.

Thậm chí trước khi mối quan hệ tan vỡ, hành vi tình dục cũng có thể làm hại đến lòng tự tin của con người. Như chúng ta đã thấy trước đây, tình dục ngoài hôn nhân không phải là hành vi của tình yêu. Khi người ta không yêu chúng ta cách trọn vẹn thì lòng tự tin của chúng ta bị tổn thương. Khi chúng ta cố gắng dùng những hành động không có tình yêu để làm thỏa mãn nhu cầu được yêu thương thì chúng ta sẽ cảm thấy trống rỗng. Sự trống rỗng và sự không thỏa mãn có thể được tạm thời ẩn giấu đi, nhưng cuối cùng chúng ta sẽ khám phá ra thực tế. Về lâu về dài, sự tự tin của chúng ta bị bào mòn.

Nghiện được quan tâm và tình dục

Một vòng lẩn quẩn cứ xoay tới xoay lui khi chúng ta tìm đến tình dục để làm cho sự tự tin tăng lên. Khi mối quan hệ chấm dứt, chúng ta cảm thấy đau đớn, và lòng tự tin chúng ta giảm sút. Khi chúng ta bị tổn thương nặng nề và cần được chữa lành thì chúng ta lại đi tìm sự khẳng định và sự đón nhận qua việc quan tâm đến tình dục, đạt được nó trong một thời gian và rồi lại chịu đau khổ và tổn thương sau khi mối quan hệ ấy tan vỡ. Hình sau đây minh họa cái vòng lẩn quẩn này:

Nhưng không phải mọi hy vọng đều mất hết trong hoàn cảnh ấy. Sự tôn trọng thật sự của đức trong sạch có thể làm tăng thêm lòng tự trọng của chúng ta một cách tích cực và phá vỡ cái vòng nguy hại này. Để tôn trọng người khác một cách trọn vẹn, chúng ta phải tỏ lòng quí trọng và quan tâm đến toàn thể con người của họ: tâm hồn, trí tuệ, linh hồn và thân xác. Tôn trọng mà chỉ đề cao một bộ phận nào của con người đó thôi thì không phải là tôn trọng trọn vẹn. Nếu cha mẹ cho con cái quần áo và thức ăn mà lại sao nhãng sự phát triển trí tuệ, tình cảm và tinh thần (đọc cho con nghe, ôm ấp con và trò chuyện với con), thì cha mẹ chưa làm tròn bổn phận.

Lòng tự tin và tôn trọng đức trong sạch

Tôn trọng tính dục của chúng ta là tôn trọng chính chúng ta và tôn trọng người khác. Sống trong sạch nuôi dưỡng đức khôn ngoan để chúng ta có thể nhận ra sự khác biệt giữa sự tôn trọng thật và tôn trọng giả. Đức trong sạch đòi hỏi phải thật sự tôn trọng người khác và chối bỏ sự dối trá cho rằng sự quan tâm về tình dục sẽ làm ta thêm giá trị. Đức trong sạch không chấp nhận dùng con người như một đồ vật, dù bất cứ cách nào, ít hay nhiều.

Angie đã sống trong sạch trong suốt những năm tháng của tuổi mới lớn. Cô có khuôn mặt dễ thương và ăn mặc đơn sơ. Khi một chàng trai đến mời cô đi khiêu vũ, đó là người bạn hẹn hò đầu tiên, anh chậm rãi nhìn cô từ đầu tới chân một cách suồng sã trước mặt cả gia đình cô. Trước khi anh trai cô có thể đấm vào mặt chàng trai, Angie nhẹ nhàng và lịch sự bảo anh ta: “Thôi xin anh đi về cho”. Cô thích buổi tối ở nhà với gia đình hơn là bị người bạn trai thiếu tôn trọng, dù chỉ là trong ý nghĩ của anh ta.

Conner và Jon sống trong một ngôi nhà huynh đệ. Vào các buổi cuối tuần, phòng họ đầy nghẹt các cô gái xinh đẹp. Trong thời đại học, mỗi chàng trai đều có hẹn hò nghiêm túc với một hay hai người phụ nữ. Các cô gái trong làng đại học (campus) thích giao du với hai chàng trai này vì hai người chọn sống trong sạch. Họ muốn dành chuyện tình dục cho hôn nhân. Các cô gái ở lại trong phòng của hai chàng trai đến tận nửa đêm vì họ không phải lo lắng các chàng trai ấy đề nghị những điều khiếm nhã. Các chị em phụ nữ tin tưởng hai anh chàng. Gần đây, một người bạn biết được rằng Jon đã đính hôn, và cô nhận xét rằng vị hôn thê của Jon hẳn là người phụ nữ may mắn! Lòng tự trọng của Jon và Conner được nhiều người chú ý và đánh giá cao.

Vì đức trong sạch không chấp nhận thái độ thiếu tôn trọng, đức trong sạch khơi mời tình yêu chân thành. Tình yêu và sự tôn trọng này thật sự là điều chúng ta cần để gia tăng lòng tự trọng một cách chân chính và lâu bền.

Trích từ sách Sống Trong Sạch