Hơn 10 năm trước, Joseph Prever tìm tòi trên mạng bất cứ sự gì có thể giúp anh: anh là người đồng tính, Công giáo và bị bối rối. Tài liệu khan hiếm cho người nam đang vật lộn với đồng tính luyến ai và cố gắng vẫn trung thành với giáo huấn của Giáo hội.
Trong những năm qua, những người Công giáo có cảm nghiệm bị thu hút bởi người đồng tính đã là một tiếng nói lớn mạnh hơn trong Giáo hội.
Lên google và đánh từ “gay Catholic (đồng tính Công giáo)” và một trong những trang web hàng đầu bạn thấy là trang blog của Prever, trang blog có khẩu hiệu: “Catholic, Gay, and Feeling Fine (Công giáo, đồng tính, và cảm thấy tốt lành.” Nơi đây, người viết 32 tuổi suy luận về những cảm nghiệm của chính mình là người chiến đấu với thu hút đồng tính và muốn sống nhân đức khiết tịnh.
Sau đây là phiên bản chỉnh sửa của cuộc đàm thoại về mọi sự từ đồng tính và Batman đến thơ văn và bóng bầu dục. Cuộc phỏng vấn này được đăng thành hai phần. (Phần 1)
Phần Hai
Tại sao anh sống độc thân?
Tôi nghĩ hành động được gọi là ‘gay sex’ (quan hệ tình dục đồng giới) là trái luân lý. Tôi nghĩ nó trái luân lý vì một lý do, tự bản chất nó không phát sinh sự sống vì thế nó biến dạng mục đích mà từ đó hoạt động tình dục được dựng nên.
Nó trở nên phức tạp khi chúng ta nói về thực tại cảm xúc của đồng tính luyến ái. Một vài người hỏi tôi, “Được rồi, anh nghĩ gay sex là sai thì đã đành rồi, còn lãng mạn đồng tính thì sao?” Ví dụ như một vài người nói “Anh có nghĩ hai người nam Công giáo thực sự có mối quan hệ lãng mạn cam kết với nhau, một mối quan hệ khiết tịnh có phải điều thích hợp không?” Câu trả lời của tôi sẽ là không. Có một sự kết nối tự căn giữa lãng mạn và tình dục, và bạn không muốn bắt đầu những gì bạn không thể hoàn thành.
Điều này đưa ra một câu hỏi khác đó là “nếu hai người nam có quan hệ tình dục thì không okay, cả việc hai người nam có mối quan hệ lãng mạn dù không quan hệ tình dục cũng không okay, vậy nếu một người nam cảm thấy lãng mạn đối với người nam khác thì có okay không?” Tôi nghĩ tôi phải trả lời có và không. Nó ok theo nghĩa đây là cảm xúc mà đôi khi người ta không thể cưỡng được, vì thế họ không mắc lỗi vì có cảm nhận đó. Nhưng tôi nghĩ nó không ok theo nghĩa này đó là cảm xúc này thì không thích đáng cách sâu thẳm và tự bản chất. Tôi không có ý nói không thích hợp theo nghĩa ‘Ồ điều đó ghê tởm, chúng ta không nên nói về nó,’ tôi muốn nói nó không thích hợp vì nó không tương ứng với thực tế.
Anh có ý gì khi nói nó không tương ứng với thực tế?
Tôi nghĩ khi một người nam có cảm giác lãng mạn về một người nam khác thì được dựa trên sự hiểu sai lầm về người nam ấy là gì và có thể là gì.
Đây là lúc chúng ta đi vào những thứ thật khó khăn và cũng là điều thực sự quan trọng!
Tôi nghĩ rất khó để nhiều người hiểu làm thế nào một tình yêu sâu thẳm có thể có giữa hai người nam mà không thuộc về tình dục. Và tôi nghĩ đây là trọng tâm sự hiểu lầm về đồng tính đang lan truyền. Sự thực của vấn đề là khi người bạn nam dị tính X của tôi nói ‘tôi thực sự yêu mến người bạn chung của chúng ta,’ và người ấy cũng là người nam dị tính Y. Tôi không nghĩ có phần tình dục nào trong tình yêu giữa X và Y. Thực vậy, tôi nghĩ đó là lý tưởng mà tôi phải vươn tới trong mọi tình bạn hữu với những người nam khác: để có thể yêu thương họ, và thực sự xóa bỏ bất cứ thành phần tình dục nào trong đó.
Vậy để trở lại câu hỏi trước đây của tôi, anh nghĩ chúng ta, cộng đồng Kitô giáo, có thể làm gì để giúp đỡ những người chiến đấu với điều này?
Một người gần đây đã nói thật là tuyệt vời nếu có chi nhánh của Courage trong mọi địa phận và tôi nghĩ đó đúng thật là tuyệt vời. Thật là xấu hổ để một người phải lặn lội đến nơi xa xôi để tìm sự giúp đỡ.
Vấn đề trước hết là sự thinh lặng. Và vấn đề cụ thể của sự thinh lặng là nếu bạn lớn lên là người Công giáo và đồng tính, hay ít nhất nếu bạn lớn lên vài năm về trước như tôi đã là, hoặc trước đó, thì cảm giác mạnh mẽ bạn nhận được không phải bạn là người tốt hay xấu, nhưng là bạn hoàn toàn không được phép đề cập đến vấn đề này. Đây là điều không được phép nói đến trong cuộc bàn luận. Câu hỏi là ấn tượng ấy đến từ đâu và điều gì có thể được thực hiện để chỉnh sửa nó.
Điều khó khăn là: làm sao chúng ta có thể vượt qua và chỉnh sửa thái độ đó mà không cùng một lúc ủng hộ hành động đồng tính về mặt luân lý? Tôi nghĩ nói chung những người bảo thủ thì quan tâm hơn về mặt luân lý, và nói chung những người tự do thì quan tâm vấn đề thinh lặng hơn. Và tôi nghĩ những người theo chủ nghĩa tự do đúng khi bận tâm về sự thinh lặng.
Vậy anh sẽ làm gì để giúp đỡ người khác đối mặt với những vấn đề này?
Để tôi giúp đỡ thì khác với một người không đồng tính cũng làm những điều ấy. Điều tôi đã thực sự làm là viết về nó và nói cách cởi mở về nó vì điều này đưa cho người ta một ví dụ về ‘Ồ xem kìa, gã này không xấu hổ, nên tôi cũng không phải xấu hổ.’ Đó là điều tôi có thể làm nhưng dĩ nhiên không phải mọi người có thể làm điều đó.
Câu trả lời là khi bạn gặp gỡ những người khác. Một nơi mà người không đồng tính gặp gỡ người đồng tính và nếu bạn của bạn nói với bạn họ là người đồng tính. Lúc đó bạn sẽ làm gì?
Đúng vậy – anh sẽ làm gì nếu bạn của anh nói với anh họ là người đồng tính?
Điều quan trọng trước hết là giúp người ấy biết rằng mối tương quan của bạn với họ sẽ không giảm đi vì điều này, hoặc trở nên kỳ quặc. Vì điều tôi sợ nhất khi nói với người khác không phải người khác sẽ khước từ tôi hoặc gọi tôi là kẻ tội lỗi vì tôi chưa biết người Công giáo nào làm điều đó. Nhưng tôi đã sợ là người ta sẽ bắt đầu đặt khoảng cách với tôi trong những chuyện nho nhỏ. Tôi đã sợ những người bạn nam của tôi sẽ không đối xử với tôi như là một trong những người nam khác nữa, vì họ sẽ băn khoăn liệu tôi có bị họ thu hút, hoặc họ sẽ nghĩ cách nào đó tôi không giống họ.
Vì thế một trong hai điều đến với tâm trí của người định bộc lộ về bản thân theo cách này: Một là họ sẽ bị xét đoán và hai là họ sẽ bị đối xử như kẻ kỳ quặc hay khác biệt. Tôi nghĩ hai điều đó khác biệt nhưng nếu một ai có thể làm những bận tâm này biến đi ngay lập tức thì đó là một trong những điều hữu ích nhất.
Và anh nghĩ thực tế chúng ta có thể làm gì, chẳng hạn như trong các giáo xứ?
Yếu tố tích cực phải hiện hữu trong ý tưởng. Nhiều người đồng tính Công giáo trẻ biết họ không nên làm hành vi đồng tính, nhưng họ không biết mình nên làm gì.
Họ nên làm gì?
Họ nên bắt đầu bằng việc nói với ai về nó, tốt hơn là vị linh mục sẵn sàng nói chuyện với họ và giúp đỡ họ. (Các linh mục ở Việt Nam đã sẵn sàng chưa nhỉ? Chưa)
Vậy bạn có nghĩ rằng các cha xứ và những người khác cần biết nhiều hơn để ý thức về những gì người ta phải trải qua liên quan đến đồng tính luyến ái?
Như sách Giáo Lý Công Giáo nói, con số những người đã có “khuynh hướng đồng tính luyến ái thâm căn” không phải không đáng kể: đây là một phần lớn của dân số mà chúng ta đang đề cập đến và không chỉ là một vài trường hợp ‘bên lề.’
Trước đây tôi đùa với một người về việc sử dụng ma túy đá, cũng như bạn khi người ta nói đùa về việc dùng những loại thuốc phiện nặng với ý nghĩ “ồ, tôi không biết ai dùng chúng cả.” Và ngay ngày hôm sau tôiđùa câu ấy, tôi khám phá ra có một người tôi biết rất lâu đang dùng thuốc phiện đã nhiều tháng.
Và đây chính là tình huống tôi gặp phải khi lớn lên, người ta thường nói đùa “ha ha, người đồng tính” vì không người nào chúng tôi biết lại đồng tính – và dĩ nhiên nếu bạn luôn nghe như vậy, bạn bắt đầu nghĩ mình nằm ngoài địa hạt trải nghiệm bình thường của con người.
Đó là điều bạn cảm nghiệm khi bạn lớn lên?
Dĩ nhiên.
Anh có nghĩ rằng điều đó thực sự đẩy anh ra khỏi “địa hạt của kinh nghiệm con người bình thường,” vì anh đã cảm nhận nó theo cách đó?
Đúng thực là như vậy. Có vẻ sáo rỗng khi nói nhưng cảm nhận đó thật sự trở thành thực tại của bạn. Nếu bạn tin mình khác biệt đến nỗi bạn không thực sự thuộc về xã hội với hầu hết những người khác, thì bạn sẽ bắt đầu nghĩ những hành vi không quan tâm nhỏ nhặt là những kiểu loại trừ mạnh mẽ, và vì thế bạn trở nên ít có khả năng tương tác với những người thực sự ngang hàng với bạn. Rồi họ thấy bạn bắt đầu rút lui, họ bắt đầu nghĩ dù sao đi nữa bạn là không thực sự muốn là một thành phần của nhóm.
Anh đã làm cách nào để vượt thắng điều này ở tuổi trưởng thành?
Một phần nhờ trị liệu tâm lý; một phần là nhờ nhóm People Can Change (Người ta có thể thay đổi); một phần nhờ tình bạn; và một phần là nhờ người linh hướng của tôi.
Đó có là con đường chung anh muốn giới thiệu cho một người trong hoàn cảnh của anh nhưng trẻ hơn?
Vâng, rất giống như vậy.
Gần đây tôi thực sự rất bực bội bởi một email tôi nhận từ người đọc. Anh ấy gửi email cho tôi khi đang ở trong trạng thái buồn nản. Anh ấy rõ ràng bị trầm cảm nặng nên tôi trả lời bằng cách an ủi và cố gắng hết sức trình bày thực tế về những gì anh ấy có thể làm lần tới khi cảm thấy trầm cảm, hoặc điều anh ấy có thể làm ngay lúc này. Và tôi hỏi liệu anh ấy có muốn một nhà trị liệu, hoặc một vị linh hướng, hoặc bất cứ ai mà anh ấy có thể thường xuyên nói về những điều này.
Anh ấy email lại cho tôi xin lỗi vì đã quá bi kịch và nói rằng thường thì tình huống không quá tệ. Về vấn đề trị liệu anh ấy nói anh ấy thích chỉ cậy dựa vào sức mạnh của các bí tích hơn. Và tôi nghĩ đó là điềuhết sức vô nghĩa!
Lý do tôi nói câu trên không vì tôi nghĩ việc cậy dựa vào sức mạnh của các bí tích là vô nghĩa, nhưng tôi thực sự nghĩ nó là điều vô nghĩa khi cậy dựa vào sức mạnh của các bí tích cho những điều mà bí tích đã không thực sự được thiết lập để giải quyết. Ví dụ: sẽ là điều ngớ ngẩn khi nói bạn sẽ không đi đến bác sĩ để chữa cánh tay bị gãy của bạn vì bạn thích đi xưng tội hơn. Trong xã hội loài người, tồn tại những giải pháp nhất định cho những vấn đề nhất định của con người, và nếu chúng ta không tận dụng những giải pháp này thì chúng ta rất là ngu xuẩn.
Nhưng thực sự có một vấn đề – và đây là một điều thực tế – tôi nghĩ tồn tại trong văn hóa tôn giáo, có một lối suy nghĩ không được nói ra rằng việc trị liệu chỉ dành cho kẻ ngoại đạo, hoặc trị liệu là cho những người không thực sự sống đức tin.
Anh có nghĩ điều này cũng đúng đối với dược phẩm cho sức khỏe tâm thần, điều mà anh cũng đã nói đến trên trang blog của anh? Và anh có nghĩ nó liên quan đến ý nghĩ anh đề cập trước đó – người ta giả định rằng bạn không cố gắng cho đủ?
Ồ, chắc chắn là vậy. Tôi nghĩ có một sự kỳ thị trong quần chúng nói chung về việc trị liệu tâm lý và việc dùng thuốc cho những vấn đề sức khỏe tâm thần, nhưng tôi nghĩ sự kỳ thị ấy trong cộng đoàn Kitô giáo và Công giáo còn lớn hơn gấp bội.
Dù vậy, tôi nghĩ vấn đề này trong cộng đoàn Tin Lành (evangelical) còn nặng hơn cả trong cộng đoàn Công giáo. Tôi chỉ đề cập đến điều này vì tôi nghĩ đến một người bạn Tin Lành của tôi, anh liên tục phải đối phó với – anh ấy là đồng tính, nhưng cơ bản tin những gì Giáo hội Công giáo dạy về đồng tính – anh phải liên lỉ đối phó với những người nói rằng việc anh gọi mình là ‘gay’ là phạm một tội. Đây là những người thực sự không phân biệt giữa khuynh hướng và hành động. Đây là những người nói, “xem nào, trong cuộc sống tôi có thể cảm nghiệm những cám dỗ ngoại tình, nhưng tôi không rêu rao xác nhận tôi là “người Kitô hữu ngoại tình,” vậy sao anh rêu rao xác nhận anh là “người Kitô hữu đồng tính”?
Và câu trả lời của anh với vấn đề đó là gì?
Câu trả lời của tôi là dù đồng tính luyến ái đúng là một loại cám dỗ nhất định thường đến trong cuộc sống của người ấy, nhưng nó đi xa hơn điều này nhiều. Vì tính dụcnối kết thẳm sâu với nhiều khía cạnh của cá tính chúng ta, và với cảm nghiệm của chúng ta như một con người, vì thế đồng tính luyến ái có những tác động rất xa rộng vào dường như mọi khía cạnh của cuộc sống, hay ít ra nhiều khía cạnh của cuộc sống.Ở Mỹ, các ấn tượng bất di bất dịch ở nhiều mức độ cho rằng người đồng tính nam đi cùng ẻo lả. Những định kiến ấy có chính đáng không? Hoặc có cách nào khác mà anh cảm thấy khuynh hướng đồng tính ảnh hưởng đến nam tính của anh?
Những định kiến này có sự thích đáng nào đó theo nghĩa là mọi loại định kiến đều có sự thích đáng ở mức độ nhất định. Định kiến không đến từ hư không. Điều cũng đúng là nhiều người nam đồng tính hay hầu hết, và có thể là tất cả những người nam đồng tính tôi biết đến đã cảm nghiệm một số khó khăn khi hòa hợp với những người nam khác, và rất nhiều người trong họ đã cảm nghiệm sự thiếu nam tính nơi họ.
Tôi tin rằng giữa những người nam đồng tính chung chung có tỷ lệ cao hơn về những đặc điểm cá tính mà thường không được coi là nam tính. Ví dụ: hầu hết những người nam đồng tính tôi biết thì nhạy cảm hơn đa số những người nam khác. Hầu hết họ có khả năng mỹ thuật hơn đa số những người nam; hầu hết họ hướng nội hơn đa số những người nam.
Vì vậy, việc có khả năng nghệ thuật, nhạy cảm và hướng nội không phải là đặc điểm không nam tính, nhưng trong văn hóa như nó hiện hữu lúc này, đó là những đặc điểm được kết nới với nữ tính hơn với nam tính. Nhưng những điều này không phải không nam tính,trong thực tế, chúng khá là nam tính.
Tôi trải qua nhiều năm ở một nơi mà một số lớn những ý tưởng truyền thống về nam tính phải là gì, rất nhiều những ý tưởng ấy thì hết sức đơn giản, gây tổn thương và sai lầm. Nhưng vấn đề là người ta cảm thấy nếu họ bắt đầu chất vấn hoặc từ bỏ những ý tưởng đó, thì họ từ bỏ quá nhiều và cách nào đó, phản bội đức tin của mình. Người ta xác định ý tưởng về giới tính của văn hóa với điều đức tin Công giáo dạy về giới tính.
Đối với tôi, dường như là cảm nhận của đất nước chúng ta về nam tính đang thay đổi. Và tôi thực sự nghĩ đây là một điều rất tốt và có thể là một dấu hiệu của điều gì đó to lớn hơn đang diễn ra dưới bề mặt. Tôi nghĩ rằng nếu một người nam không tỏ sựquan tâm đến những điều theo truyền thống đã được coi là nam tính, người ấy ít có cơ hội bị chế giễu hơn 10 năm về trước. Tôi nghĩ chẳng hạn như việc không xem bóng bầu dục là một điều được chấp thuận hơn trước đây. (Cười).
Vậy anh nghĩ chúng ta có thể làm gì để giúp đỡ những người nam đang chiến đấu với đồng tính để họ không bóp nghẹt những khuynh hướng tự nhiên của họ về những điều tốt lành, chẳng hạn như khả năng nghệ thuật hoặc nhạy cảm đối với người khác?
Lý do câu hỏi này khó để trả lời là vì nó không thực sự về đồng tính chút nào cả. Đó là về cách người nam được nhận biết trong văn hóa của chúng ta và cách người nữ được xét là người nữ và cách người ta tương quan với nhau. Nó chỉ đơn giản là làm người có nghĩa là gì. Điều kỳ lạ, thực ra là điều nản chí là trong văn hóa chúng ta đang có một trận bão tố khổng lồ về đồng tính luyến ái. Điều bực bội đối với tôi là dường như không ai nhận thức được đây không là về đồng tính chút nào cả. Nó chỉ về làm con người có nghĩa là gì.
Theo cách nào?
Mỗi lần bạn bắt đầu nói về sex, bạn bắt đầu nói về việc làm người có nghĩa là gì. Tôi nghĩ lý do người ta rất quan tâm đến đồng tính luyến ái là vì người ta hết sức quan tâm đến cách con người tương quan với nhau. Điều mà quan hệ tình dục diễn tả có liên quan đến tương quan giữa con người với nhau – và không ai thật sự hiểu rõ về chúng lúc này. Nhưng bất thình lình, câu hỏi đồng tính bắt buộc chúng ta suy nghĩ rõ ràng về những điều đó, và rất nhiều người trong chúng ta nhận ra chúng ta không biết gì về nó.
Thực vậy, mọi sự được ngưng tụ vào điều này, đây là một [điềm báo] hệ thống thời tiết khổng lồ – tôi cũng không biết điều gì sẽ xảy ra. Nhưng một cơn bão khổng lồ đang hình thành.
(Điều thách thức là) bạn hầu như không thể nói điều gì hơn là nam là nam và nữ là nữ và hai giới tính này không giống nhau.
Những khác biệt thể lý không chỉ là khác biệt về thể lý, vì thể tính không chỉ là thể tính. Nó tương tự như bạn không thể viết thành văn một bài thơ. Điều này có nghĩa là nếu bạn có một bài thơ nói về điều gì đẹp và thật, bạn không thể tóm tắt lại và nói, “ok, suy diễn này là điều mà nhà thơ này muốn nói đến.” Cũng vậy, cách duy nhất để diễn tả nam tính là gì và nữ tính là gì là nói: “Đây là những người nam, họ có tính chất của người nam. Đây là những người nữ, họ có tính chất của người nữ.” Đó thực sự là cách duy nhất để làm điều này vì thân xác chúng ta là những bài thơ. Chúng là những bài thơ diễn tả ‘sự nam tính’ của Chúa và ‘sự nữ tính’ của Chúa, chúng ta phải hiểu chúng một cách hết sức nghiêm túc. Như thế không có nghĩa là chúng ta không hiểu cách chính xác điều bài thơ đang nói.
Vậy anh nghĩ rất nhiều cuộc đàm thoại trong văn hóa đang diễn ra thì không rõ ràng là về đồng tính, nhưng là về nhân loại? Anh đã thấy điều này trong kinh nghiệm của riêng anh?
Tôi hết sức vui mừng vì mọi người đang đàm thoại về đồng tính nhưng không phải vì tôi nghĩ đồng tính tự chính nó thì quan trọng. Tôi thực sự nghĩ tự chính nó, nó không quan trọng chút nào cả. Tôi nghĩ tự chính nó, nó nhàm chán không thể tưởng được. Tôi nghĩ điều hết sức quan trọng là những câu hỏi về những người nam và những người nữ là gì; giới tính là gì; erros/ái tình là gì và tình bạn là gì; cách con người tương quan với nhau và quan hệ tình dục liên quan như thế nào trong tất cả những điều này.
Lý do tôi mừng khimọi người đang đàm thoại về đồng tính là chúng ta đang bị cưỡng bách để đối mặt với tất cả những câu hỏi mà chúng ta cần đối mặt đã một thời gian rất lâu dài.
Một phần, tôi đã hình dung là sau khi tôi bộc lộ về mình thì sẽ có nhiều người muốn nói về sự đồng tính của tôi, và chúng tôi sẽ đàm thoại về nó trong mọi lúc, và mọi người sẽ đàm thoại về nó. Một phần tôi bị thu hút bởi ý tưởng đó vì dĩ nhiên mọi người đều muốn nói về chính mình. Tuy nhiên, điều tôi tìm thấy trong thực tế là những người bạn của tôi và tôi thường chung chung nói về cùng những thứ chúng tôi đã luôn bàn luận. Thường là không nói về đồng tính. Điều mà nói chung tôi rất mực hài lòng là vào những dịp tương đối hiếm khi đề tài đồng tính xuất hiện, không ai ngạc nhiên khi nghe tôi nói về nó. Đó đúng thực là điều tôi muốn.
Chúng ta có gặp những người đồng tính mà chỉ muốn nói về việc đồng tính, điều này thì hết sức nhàm chán và tự yêu mình thái quá.
Có một lần tôi tham dự một buổi tiệc và có một cặp đồng tính. Sau khoảng 1 hoặc hai tiếng, mọi người tập trung xung quanh những chàng đồng tính, nghe họ nói về việc đồng tính. Điều này thì kỳ quặc và ghê tởm, nhưng có ít nhất hai lý do tại sao điều này xảy ra. Một là vì đó là một cảm giác tuyệt vời để có thể nói cởi mở về điều mà đã một thời gian lâu bạn nghĩ bạn không bao giờ có thể đề cập đến. Và hai là khi bạn thấy một người đồng tính nam ở một buổi tiệc, rất nhiều người, có ý thức hoặc không ý thức được, tìm thấy một cơ hội để chứng minh họ phóng khoáng chừng nào. Nó cũng như khi bạn thấy một người da đen trong những năm 1960. Nếu bạn là người hào phóng, bạn sẽ muốn đến gặp và nói chuyện với người ấy và làm nó trở nên kiểu như “xem này, tôi đang nói chuyện với người da đen.” Điều ấy dễ hiểu. Nhưng như thếrõ ràng biến người ấy trở thành một sự vật.. Điều những người bạn tôi đã làm thì hoàn toàn không như vậy.
Anh ước mong những người Công giáo trung bình và những người Kitô hữu khác biết gì về những người đang chiến đấu với thu hút đồng tính và đang sống trong cộng đoàn Kitô Giáo?
Trước hết, người ta chắc chắn đã biết một số người. Thứ hai, hầu hết chúng ta đã có lẽ cảm thấy bị loại trừ khỏi xã hội bình thường trong một thời gian dài và theo cách rất sâu thẳm. Thứ ba, nhiều người trong những người đồng tính đã dành rất nhiều nỗ lực để loại bỏ sự đồng tính của mình và đã thất bại. Và thứ tư, số cuối cùng, có lẽ số bốn là riêng về tôi hơn: nhưng đối với tôi, tình bạn là một trong những điều quan trọng nhất trên thế giới, vì thế điều lớn lao nhất một người có thể làm cho tôi là làm người bạn của tôi, bất kể điều gì.
Chuyển ngữ từ Why choose celibacy? A gay Catholic speaks out
Leave a Reply