Chương 6: Bí quyết ngân hàng tình yêu

Nếu bạn muốn yêu nhiều hơn nữa, bạn phải cho đi tình yêu.

Mỗi người chúng ta đều có một ngân hàng tình yêu trong trái tim mình. Nó có thể được đầy tràn tình yêu hoặc rỗng không vì bị phá sản. Ai trong chúng ta cũng khao khát ngân hàng tình yêu của mình được đong đầy. Đó là bí quyết ngân hàng tình yêu.

Bạn cũng có thể gọi ngân hàng tình yêu là qui luật gieo nhân nào gặt quả nấy. Như thánh Phaolô viết rằng «Anh em đừng có lầm tưởng: … ai gieo giống nào thì sẽ gặt giống ấy… Khi làm điều thiện, chúng ta đừng nản chí, vì đến mùa chúng ta sẽ được gặt, nếu không sờn lòng» (Gl 6,7.9). Đơn giản là bạn sẽ gặt những gì bạn đã gieo.

Đối với hôn nhân, cũng như với cuộc sống của bạn, việc áp dụng qui luật này rất đơn giản: nếu bạn muốn có điều gì hơn nữa, hãy trao ban điều ấy. Nếu bạn muốn yêu thương nhiều hơn nữa, hãy trao ban yêu thương. Nếu bạn muốn có niềm vui nhiều hơn nữa, hãy trao ban niềm vui. Điều đó đặc biệt đúng trong đời hôn nhân.

Các nhà nghiên cứu chuyên môn về hôn nhân Gary Chapman và Willard Harley đã viết rất nhiều và rất hay về bí quyết ngân hàng tình yêu này. Sự thật là thế này: Thiên Chúa tạo dựng chúng ta để biết yêu thương và được yêu thương. Trước hết là để yêu mến Ngài và được Ngài yêu mến. Thứ đến, để yêu thương người ta và được người ta yêu thương. Thật ra, chúng ta thường kinh nghiệm Thiên Chúa yêu thương ta hầu như qua tình thương mến của những người chung quanh ta. Và nếu hôn nhân của bạn là bí tích và hôn nhân ấy diễn tả tình yêu Thiên Chúa đối với bạn, điều đó có nghĩa là bạn cảm nghiệm tình yêu Chúa qua người vợ hay người chồng của bạn. Và về phía người ấy, họ cũng sẽ cảm nghiệm tình yêu Chúa qua bạn. Một lần nữa, Thiên Chúa hoạt động trong bí tích để linh hồn bạn được lớn lên.

Thế nhưng, phải chăng vấn đề nảy sinh từ chính chỗ đó? Những hành vi ứng xử tích cực thì kí gửi thêm vào ngân khoản của bạn, còn những hành vi tiêu cực thì làm giảm thiểu ngân khoản ấy. Cứ năm hành vi tích cực đi kèm mỗi hành vi tiêu cực (hãy ghi nhớ tỉ lệ 5/1 này từ lần trước) sẽ giúp cho ngân khoản tình yêu của bạn lúc nào cũng tràn đầy. Và hành vi tích cực của bạn cũng sẽ giúp cho ngân khoản của người bạn đời của bạn đầy tràn, giả thiết là bạn biết vợ/chồng bạn cảm thấy thế nào là được yêu thương và hiểu tình yêu được bày tỏ như thế nào.

Chính chỗ này tất cả chúng ta cần được trợ giúp một chút. Chapman đã mô tả năm ngôn ngữ tình yêu. Các ngôn ngữ ấy là những cách thức mà mỗi người chúng ta đã dùng để trao ban và đón nhận tình yêu. Và trong số đó mỗi người chúng ta có hai ngôn ngữ tình yêu chủ đạo mà ta hiểu rõ nhất. Nhưng cái bẫy chúng ta có thể bị mắc là chỗ này: rất có thể hai bạn có các ngôn ngữ chủ đạo diễn tả sự yêu thương khác nhau.

Bây giờ bạn hãy nhìn thẳng vào vấn đề rằng bạn và vợ/chồng bạn khác biệt nhau. Rất có thể hai người không giống nhau trong cách thức hiểu và diễn tả yêu thương cho đi và đón nhận. Bạn và vợ/chồng yêu thương cách khác nhau. Khi đã nhận ra sự kiện nền tảng này hôn nhân của tôi đã thay đổi cơ bản, bởi nó đã làm tôi thay đổi.

Chapman mô tả năm ngôn ngữ tình yêu như sau:

1) THỜI GIAN CHẤT LƯỢNG : hiện diện và hoàn toàn quan tâm đến người kia

2) TẶNG VÀ NHẬN QUÀ

3) VIỆC PHỤC VỤ : Làm những gì bạn biết người kia thích bạn làm

4) TIẾP XÚC THỂ LÝ: một cái nắm tay, một cái ôm chặt, nụ hôn, cái nhìn trìu mến, vuốt ve, âu yếm, yêu thương vợ chồng

5) NÓI LỜI KHEN NGỢI : Khen ngợi và động viên người kia vì chính con người hay việc làm của họ

Hiếm có cặp vợ chồng nào có chung một ngôn ngữ chủ đạo hiểu và diễn tả tình yêu. Vợ tôi, A., trao gởi và đón nhận yêu thương tốt nhất theo cách nàng sống Thời gian Chất lượng và làm các Việc Phục vụ chồng và con cái. Cô ấy cảm nhận được yêu thương khi tôi hiện diện hoàn toàn quan tâm đến nàng, đến gia đình, khi tôi chú ý lắng nghe nàng nói, và khi tôi chia sẻ những chuyện xảy ra trong ngày sống làm việc. Đó là thời gian sống chất lượng. Cô ta thực sự cảm thấy được yêu thương và đáp lại yêu thương qua các Việc Phục vụ, khi tôi làm việc vệ sinh nhà cửa, đi chợ, hay làm và chạy việc vặt cho vợ. Cô ta cảm thấy được đặc biệt yêu thương khi tôi kết hợp cả hai ngôn ngữ tình yêu chủ đạo của cô và chỉ việc tháp tùng nàng đi công việc trong khi cô đón nhận sự quan tâm ân cần của tôi!

Đàng khác, tôi cũng giống như nhiều người đàn ông khác. Tôi cảm thấy được yêu khi A. khen ngợi hay bộc lộ sự ngưỡng mộ qua những lời chúc mừng hay lời tán dương đáng yêu về bản thân tôi. Đó là những Lời Khen ngợi, xác nhận giá trị bản thân tôi. Tôi cảm thấy được nàng yêu khi chúng tôi âu yếm, vuốt ve, qua Tiếp chạm Thể lý, khi cô nàng nắm tay tôi nơi công cộng, khi ngồi sát bên tôi trên ghế trường kỉ và tựa vào người tôi, hay khi chúng tôi diễn tả qua việc thân mật vợ chồng. Đó là hai cách thường tình nhưng không luôn luôn chủ yếu của người đàn ông cảm nhận và bộc lộ tình yêu của họ.

Bây giờ, bạn sẽ xem thấy có một chút phức tạp ở đây. A. và tôi không hợp nhau trong cách thức trao và nhận yêu thương. Điều đó gần giống như là chúng ta nói với nhau bằng những ngôn ngữ khác biệt, như thể tình tôi yêu nàng diễn tả bằng tiếng Bồ Đào Nha, và nàng yêu tôi diễn tả bằng tiếng Ba Lan vậy. Mỗi người chúng tôi hiểu đúng như những gì mình nói, nhưng người kia lại không hiểu thứ ngôn ngữ được nói lên đó. Thế nhưng, chúng tôi đang ăn ở với nhau đây, kết hôn và được Thiên Chúa tiền định để yêu thương nhau. Lời thề hứa của chúng tôi phản ánh các ngôn ngữ tình yêu của nàng: “khi thịnh vượng cũng như lúc gian nan, khi ốm đau cũng như lúc mạnh khỏe”. Và lời thề hứa cũng phản ánh ngôn ngữ tình yêu của tôi nữa: “giữ lòng chung thủy”.

Bởi thế, nếu ngôn ngữ tình yêu của tôi không phù hợp với ngôn ngữ của vợ tôi, chuyện gì sẽ xảy ra? Thưa, có hai điều.

Trước hết, có lẽ tôi sẽ bắt đầu cho thấy tình yêu của tôi đối với A. được diễn tả theo ngôn ngữ của riêng tôi. Tôi đã (và vẫn còn thường) làm như thế. Tôi hay khen A., nói rằng nàng rất đẹp, chia sẻ với nàng tôi thấy bản thân nàng thật tuyệt vời và vững vàng, và biểu lộ cảm xúc qua những chạm xúc gần gũi hai cơ thể. Trong thâm tâm tôi nghĩ tôi yêu nàng. Đối với nàng, những gì tôi làm đó là tốt, nhưng không phải là những gì biểu lộ tình yêu tốt nhất.

Cũng thế, nàng yêu tôi bằng thứ ngôn ngữ riêng của nàng, đó là làm những việc phục vụ như là giặt giũ, nấu nướng và làm vệ sinh quét lau nhà cửa và cố quan tâm trọn vẹn đến tôi qua sự hiện diện bên tôi lâu giờ hơn và trò chuyện với nhau. Tôi chắc chắn cảm kích (và vẫn còn) về những điều ấy, nhưng chúng vẫn chưa cho tôi cảm giác được yêu thương.

Thế nên bài học đầu tiên cho chúng tôi là cần nhận biết khuynh hướng tự nhiên của chúng tôi diễn tả tình yêu thường theo cách thức riêng phù hợp nhất với mỗi người cảm nhận, dù cả khi cách diễn tả đó không khiến cho người bạn đời của mình cảm thấy được yêu thương. Tôi gọi điều này là lỗ hổng ngăn trở yêu thương. Chúng tôi đang cố yêu thương nhau nhưng cách biểu lộ của chúng tôi có lẽ không giúp đạt được điều đó. Chúng tôi không nói cùng một ngôn ngữ.

Thứ đến, vì lỗ hổng đó tôi cần phải thay đổi. Và A. cũng thế. Chúng tôi cần khám phá và hiểu được rằng mỗi người chúng tôi cần một điều gì đó từ người kia, mà điều đó không dễ dàng xảy ra hay không xảy đến cách tự nhiên. Tôi khám phá ra rằng để A. có thể cảm nhận được yêu thương, tôi cần phải ngừng việc, chú tâm đến nàng, và dành thời gian mỗi ngày chuyện trò với nàng. Cô ta thích điều đó. Và khi có thể tôi cần phải ra khỏi việc của mình để làm các việc phục vụ gia đình. Khi tôi làm như thế, nàng đón nhận và cảm thấy được tình yêu tôi muốn dành cho nàng. Sau hết, cô là người vợ xinh đẹp của tôi kia mà! Thiên Chúa chỉ mong đợi như thế.

Cũng thế, A. đã nhận ra và hiểu rằng tiếp xúc cơ thể và lời khen ngợi là rất quan trọng đối với trái tim và linh hồn tôi. Tôi bây giờ cố gắng nói và làm theo ngôn ngữ của nàng vì nàng, A. cũng làm như thế cho tôi.

Ngân hàng tình yêu của chúng tôi đang được lấp đầy. Khi tôi dành ra sống thời gian chất lượng hay làm những việc phục vụ, tôi chuyển công tình yêu vào ngân hàng của A. Cũng cách như thế, khi A. tiếp xúc gần gũi thể lí và nói những lời động viên khuyến khích tôi là nàng lấp đầy ngân hàng của tôi.

Bạn đừng để mắc lầm nhé: các cặp vợ chồng bước vào vùng nguy hiểm khi ngân hàng tình yêu không được chăm sóc.

Tôi vẫn còn nhớ những nét mặt buồn sầu của D. và M. Hai người kết hôn được khoảng tám năm. Họ sống trong một trang trại với ba đứa con gái. M. rất đẹp, đẹp diễm lệ. Khi cô đi vào khu trung tâm, mọi đàn ông đều ngoái nhìn.

D. nuôi bò sữa, làm việc chăm chỉ, cật lực và tiền kiếm được vừa đủ nuôi sống gia đình sống trong một căn nhà nhỏ họ thuê. Ngày làm việc của anh dài đằng đẵng và bất định. Có ai cho ta biết được khi nào có một còn bò bị bệnh hay đẻ con đâu. Ngày nào cũng thế, D. lao vào công việc và như chìm lỉm trong đó, khi về nhà thì mệt phờ. Nếu có những giây phút ít ỏi quí hiếm bên nhau và bên con cái thì D. đã gần như kiệt sức, không có giờ mà ngồi lắng nghe nhau, quan tâm chăm sóc nhau, để khơi lên ngọn lửa nồng ấm quan hệ vợ chồng hầu duy trì tình cảm phu thê.

M. hầu như một mình chăm sóc nhà cửa và nuôi dạy con cái. Đến khi D. ngã bệnh, anh đau nặng phải giải phẫu. Bệnh nặng khó hồi phục, anh phải nghỉ việc, tiền bạc cạn dần.

Khi ấy, M. phải đi làm trong một nhà máy. Cô dồn toàn lực làm việc để nuôi sống gia đình. Rồi cô bị stress nặng. Chồng bệnh, thiếu thốn tiền bạc, con cái thiếu ăn, tiền thuê nhà phải chi trả. Cô nhanh chóng thấy rằng ở nhà máy cô có thể thoát khỏi mọi áp lực và căng thẳng đó. Cô thông minh, giỏi việc lại đẹp người. Ông sếp đặc biệt để ý đến cô. Ông quan tâm giúp đỡ thăng tiến cô và còn ân cần kín đáo chăm sóc. Không bao lâu giữa họ nảy sinh mối quan hệ “ngoài luồng”.

Trong khi đó, D. bị bỏ rơi ở nhà một mình trên giường bệnh, con cái nhỏ không biết mẹ chúng đang ở nơi nao và dần dà chán nản, tuyệt vọng.

M. cố giữ cuộc sống hôn nhân. Ban đầu cô vẫn không có ý rời bỏ để đi với người tình. Đó là điều tôi còn nhớ nét mặt buồn bã của cô khi cô và D. đến gặp tôi với một cố gắng cuối cùng để cứu hạnh phúc gia đình. Vài tuần lễ sau đó, cô đã bỏ đi.

D. và M. là những người tốt. D. đã làm hết sức mình. M. cũng đã sống yêu thương hết lòng. Nhưng cả hai đều đã không chăm lo đầu tư cho ngân hàng tình yêu của họ, và ngân khoản rốt cuộc bị tháo rỗng.

Vậy bạn sẽ làm gì một khi ngân hàng tình yêu của bạn rỗng không hay đang dần cạn kiệt?

Các bạn nên dành thời gian để khám phá hai ngôn ngữ chủ đạo của người bạn đời của bạn là gì và bắt đầu trao đổi với nhau cách thẳng thắn và quảng đại hết sức. Nếu người bạn đời của bạn cảm thấy được yêu thương khi nàng/chàng nhận quà tặng, bạn hãy có kế hoạch tặng một món quà đơn sơ vài lần một tuần. Không cần phải là quà mua bằng tiền. Chỉ cần trao vài dòng chữ yêu thương viết tay chẳng hạn hoặc một cánh hoa thơm hái cẩn thận từ trong sân vườn nhà cũng có thể đủ thông truyền tình yêu như một chiếc vòng vàng hay bó hoa mua ở cửa hàng.

Khi bạn bắt đầu yêu thương người bạn đời chăm chút hơn theo kiểu cách người ấy hiểu, bạn sẽ thấy tình yêu chảy tràn vào bạn trở lại. Khi cảm thấy mình được yêu ta thường cũng chia sẻ quảng đại yêu thương. Đó là luật gieo nhân nào gặt quả đó. Bắt đầu đối thoại chân thành và yêu thương về ngôn ngữ tình yêu bạn có thể thúc đẩy làm giàu ngân hàng tình yêu.

Thánh Phaolô nói rất đúng: nếu bạn muốn yêu nhiều hơn nữa, hãy trao ban tình yêu hơn nữa. Rồi bạn sẽ thấy mình gặt được một mùa hoa quả tình yêu dồi dào. Hãy cho đi điều bạn muốn lãnh nhận. Chẳng bao lâu ngân hàng tình yêu của bạn sẽ bắt đầu dâng đầy. Đó là bí quyết ngân hàng tình yêu.